کودک کار



 

کودک خیابانی کودک بی خانمانی است که دوره‌ای از زندگی خود را در خیابان سپری می‌کند. کودک خیابانی یک ناهنجاری اجتماعی است

کودک خیابانی بر اساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک، به افرادی اطلاق می‌شود که زیر ۱۸ سال می‌باشند، در خیابان زندگی و کار می‌کنند. خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده برخی از آنها وجود ندارد و بازگشت آنها نیز به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آنها است و همینطور کودکانی که خانواده منتظر آنان نمی‌باشد.

عواملی مانند ناکامی خانوادگی، جنگ، فقر، حوادث و سوانح طبیعی یا انسانی، سوء استفاده توسط بزرگسالان، مهاجرت و خشونت از مهمترین عوامل کشانده شدن کودکان به خیابان‌ها هستند



آموزش خیابانی روش بسیار مؤثری برای حمایت از بچه‌های خیابانی به شمار می‌رود؛ زیرا این کار در محل زندگی آن‌ها انجام می‌گیرد. آموزش خیابانی می‌تواند دربرگیرنده اشکال متعددی از فعالیت‌ها باشد. مثلا راهنمایی در مورد آثار زیانبار مواد مخدّر یا در مورد پیشگیری از بیماری‌های مقاربتی، ارتقای سواد و آموزش مهارت‌های زندگی.
سازمان بهداشت جهانی برای بهبود وضعیت بهداشت کودکان خیابانی پروژه‌ای را در مورد مصرف مواد روان‌گردان در بین کودکان خیابانی تهیه کرده است. در ابتدا این پروژه در هفت کشور انجام شد و یک مجموعه آموزشی پیش‌نویس تهیه شد. بین سال‌های ۱۹۹۳ تا ۱۹۹۷ این پروژه توسط ۷۰ نفر از متخصصین، مربیان خیابانی، افراد داوطلب و دیگران آموزش داده شد. این مجموعه آموزشی از دو قسمت تشکیل شده است: قسمت اول شامل بخش‌های آموزشی در مورد مصرف مواد، بهداشت جنسی، ایدز و بیماری‌های مقاربتی است. قسمت دوم نکات آموزشی نامیده می‌شود. که نظراتی در مورد نحوه آموزش ارائه می‌کند و در برگیرنده اطلاعاتی در مورد موضوعات خاص است.
هندوستان از جمله کشورهایی است که به شدت به موضوع کودکان خیابانی درگیر است. از این‌رو سازمان‌ها ونهادهای متعددی در این حوزه فعالیت می‌کنند که مهم‌ترین آن‌ها سازمان مراقب کودکان شاغل (CWC) می‌باشد. معتقد است که مشکل کودکان شاغل را می‌توان در چارچوب شرایط موجود نیز رفع نمود. سازمان مراقب کودکان شاغل از سال ۱۹۸۰ درزمینه کار کودک فعالیت داشته است. خط تلفن ۴ رقمی ۱۰۹۸ نیز خدمات اضطراری برای کودکان نیازمند مراقبت و حمایت در نقاط مختلف کشور هندوستان فراهم می‌آورد.
در اکثر کشورهای جهان برای برخی از کودکان خیابانی که بی‌خانمان هستند از طرف دولت‌ها یا سازمان‌های غیردولتی و سازمان‌های بین المللی سرپناه‌هایی احداث شده است. یکی از این پناهگاه‌ها، دُن بُسکو (Don Bosco) است که در کشورهای مختلف جهان از جمله هند فعال است. سرپناه "دن بسکو" در هندوستان، یک مرکز شبانه روزی است که در نزدیکی یکی از ایستگاه‌های راه آهن بمبئی قرار دارد و کودکان به راحتی می‌توانند وارد آن شوند.۷۰ نفر از این کودکان و نوجوانان به خواست خود به مدرسه می‌روند. پس از رسیدن به سن ۱۴ سالگی، با توجه به استعداد و علاقه نوجوانان به آن‌ها مهارت‌های مختلفی آموخته می‌شود (نجاری، مکانیکی، کار با کامپیوتر و غیره). در ساعات پس از مدرسه و یا کار روزمره، بچه‌ها می‌توانند به تفریحات سالم، فعالیت‌های هنری و یا کاردستی بپردازند. یکی از خصوصیات مهم سرپناه "دن بسکو"، مشارکت خود کودکان و نوجوانان در اداره امور سرپناه (از جمله خرید، نظافت و طبخ غذا) است. خدمات دیگری که "دن بسکو" ارائه می‌نماید، عبارتند از: تماس با کودکان درخیابان‌ها، آموزش در خیابان، بازپروری کودکان معتاد، اطلاع‌ رسانی در مورد بیماری ایدز و آموزش مددکاری به نوجوانان بزرگتر سر پناه.
اولین کوشش‌ها برای مبارزه با کار کودک در فیلیپین عمدتا محدود به وضع قوانین می‌باشد. اکنون به موجب قانون کار کودکان زیر ۱۵ سال در خارج از خانه و نیز کارهای خطرناک برای کودکان زیر ۱۸ سال ممنوع است و از کودکانی که به طور قانونی کار می‌کنند، حمایت می‌شود. رویکرد فیلیپین با کار کودک به روشنی نشان می‌دهد که ریشه‌های آن در افکار و اقدامات جامعه مدنی است و نه دولت و اهداف آن بر نیازهای مشخص کودکان تمرکز دارد. این نقطه نظر، کار کودک را فقط آن کاری می‌داند که کودک را در معرض خطر قرار می‌دهد. در نتیجه به طور طبیعی دست به اقداماتی می‌زند تا کودکان را در مقابل خطرات ناشی از کار حمایت نماید، بدون آن‌که وما آن‌ها را از هر گونه کاری بر حذر دارد.


تقریبا غیرممکن بتوان تعداد کودکان خیابانی را تخمین زد، هرچند که سازمان بهداشت جهانی و یونیسف در اواسط دهه ۱۹۹۰ تعداد آن‌ها را ۱۰۰ میلیون نفر تخمین زده اند. همچنان‌که جمعیت دنیا رشد می‌کند پدیده اجتماعی کودکان خیابانی افزایش می‌یابد. در همه کشورهای جهان آمار کودکان خیابانی پسر بیش از دختران است. بر طبق مطالعه‌ای که درکشورهای افریقایی انجام شده در زیمبابوه ۹۵ درصد، در آنگولا ۸۴ درصد، در اتیوپی ۸۴ درصد، در زامبیا ۷۰ درصد و در سودان تقریبا ۱۰۰ درصد کودکان خیابانی مورد مطالعه مذکر بوده‌اند.


حدود ۱۶۰ میلیون نفر یا تقریبأ ۴۰ درصد از مردم روسیه در فقر زندگی می کنند. تخمین زده می‌شود که ۱ تا ۴ میلیون کودک خیابانی در روسیه وجود دارد و همچنین هر ساله ۵۰.۰۰۰ کودک در روسیه از خانه‌های خود فرار می‌کنند. همچنین گزارش شده است که در مسکو ۵۰۰۰ کودک و نوجوان از خانه طرد می‌شوند و به خیابان‌ها روی می‌آورند.


آمریکای لاتین شامل کشورهایی چون آرژانتین، بولیوی، شیلی، پرو، اروگوئه، برزیل، کاستاریکا، جاماییکا، جمهوری دومینیکن، گواتمالا، اکوادور، مکزیک و السالوادور است. درسال ۱۹۹۶ بانک توسعه بین الامریکایی » و یونیسف» تخمین زدند که از کل جمعیت ۵۰۰ میلیون نفری آمریکای لاتین، ۴۰ میلیون کودک در خیابان‌ها کار و زندگی می‌کنند. این بدان معناست که حدود ۴۵ درصد از کودکان امریکای لاتین، کودک خیابانی هستند. در امریکای مرکزی اکثر کودکان خیابانی در سنین بین ۱۰ تا ۱۷ سال هستند و تقریبا ۲۵ درصد آن‌ها دخترند.
دولت مکزیک تخمین زده است که در این کشور ۲ میلیون کودک خیابانی وجود دارد. در برزیل ۷ میلیون کودک از خانه طرد شده‌اند، یا بی خانمان هستند (WHO ۱۹۹۴). از سال ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۴ در این کشور حدود ۴۶۰۰ کودک خیابانی به قتل رسیده‌اند (لوس آنجلس تایمز). در کلمبیا نیزکودکان خیابانی آماج قتل‌های گروهی هستند. در سال ۱۹۹۳ ، ۲۱۹۰ نفر از آن‌ها کشته شده‌اند (اُتاوا سان ۱۹۹۶)


تخمین زده می‌شود که ۱۰ میلیون کودک خیابانی در افریقا وجود دارد (۱۹۹۸). امروزه در این قاره ۱۰/۷ میلیون کودک یتیم وجود دارد که به علت ویروس HIV والدین خود را از دست داده‌اند و اعضای خانواده‌ای که بتوانند از آن‌ها مراقبت نمایند، رفته رفته کم می‌شوند. بسیاری از این کودکان به خیل کودکانی که قبلا به علت فقر، جنگ و درگیری‌های قومی در خیابان بوده‌اند، می‌پیوندند. اتیوپی از فقیرترین کشورهای جهان است. جمعیت آن حدودا ۵۵ میلیون نفر است و نصف این جمعیت زیر ۱۵ سال سن دارند. ۸۵ درصد از جمعیت این کشور در مناطق روستایی زندگی می‌کنند. یک مطالعه در سال ۱۹۹۴ تخمین زد که فقط در آدیس‌آبابا، پایتخت اتیوپی، تعداد کودکان خیابانی ۴۰هزار نفر است که ۱۰ هزار نفر آن‌ها بدون هیچ مراقبت و حمایتی در خیابان‌ها زندگی و کار می‌کنند. در ‌مصر تعداد کودکان خیابانی، فراوان و در حال افزایش است. تخمین‌ها در این مورد شمار این کودکان را بین ۲۰۰ هزار نفر تا ۱میلیون نفر اعلام می‌دارند



به گفته یونیسف ۲۵ میلیون کودک خیابانی در آسیا وجود دارد. در داکای بنگلادش ۱۰ هزار دختر در خیابان‌ها زندگی می‌کنند. در فیلیپین دپارتمان رفاه و رشد اجتماعی» در سال ۱۹۹۱ تخمین زده است که ۱.۲ میلیون کودک خیابانی در این کشور وجود دارد.
وزارت رفاه اجتماعی هندوستان در سال ۱۹۹۲ تخمین زده است که از ۱۱ میلیون کودکی که در خیابان‌ها زندگی می کنند ۷۵.۰۰۰ تا ۲۰۰.۰۰۰ نفر آن‌ها در کلکته هستند. موسسات هند می‌گویند در حال حاضر این تعداد بیشتر شده و احتمالا مرگ والدین به علت ایدز باعث شده که آمار آن‌ها به سرعت افزایش یابد.
تعداد کودکان خیابانی ویتنام را از ۱۹.۰۰۰ تا ۲۰۰.۰۰۰ تخمین زده‌اند. یونیسف تخمین می‌زند که در ویتنام ۱۶.۰۰۰ کودک خیابانی، ۲۰.۰۰۰ کودک قربانی روسپی گری و ۴.۳۰۰ کودک معتاد وجود دارد.


پسر یا دختری که خیابان (و همچنین ساختمان‌ها و زمین‌های مَتروکه)، خانه و محلّ زندگی او شده است و تحت حمایت و نظارت کافی بزرگسالان مسؤول قرار ندارد».
سازمان بهزیستی کشور، کودکان خیابانی را این‌گونه تعریف می‌کند:
" کودکان خیابانی به افراد زیر ۱۸ سال ( اعم از دختر و پسر) اطلاق می‌گردد که در شهرهای بزرگ برای ادامه بقاء خود مجبور به کار یا زندگی در خیابان هستند"


کودک خیابانی کودک بی خانمانی است که دوره‌ای از زندگی خود را در خیابان سپری می‌کند. کودک خیابانی یک ناهنجاری اجتماعی است
کودک خیابانی بر اساس ماده یک پیمان نامه حقوق کودک، به افرادی اطلاق می‌شود که زیر ۱۸ سال می‌باشند، در خیابان زندگی و کار می‌کنند. خانواده ندارند و یا امکان دسترسی به خانواده برخی از آنها وجود ندارد و بازگشت آنها نیز به خانواده امکان دارد و خانواده نیز منتظر بازگشت آنها است و همینطور کودکانی که خانواده منتظر آنان نمی‌باشد.
عواملی مانند ناکامی خانوادگی، جنگ، فقر، حوادث و سوانح طبیعی یا انسانی، سوء استفاده توسط بزرگسالان، مهاجرت و خشونت از مهمترین عوامل کشانده شدن کودکان به خیابان‌ها هستند


با کودک کار مثل یک فروشنده واقعی برخورد کنید

اغلب این بچه‌ها دستمال، فال یا چیز هایی از این‌ دست می‌فروشند. اینکه طوری برخورد کنید که انگار واقعا جنسی که می‌خرید برایتان اهمیت دارد و خریدتان از سر ترحم نیست، به کودک شخصیت خواهد داد. این حس که جنسی که می‌فروشند کالای مهمی است و مهم‌تر اینکه او کار مهمی می‌کند و یک فروشنده است و نه متکدی، بسیار مهم است. برای این کار جنس را حسابی برانداز کنید و برای کمتر پول دادن هم گاهی چانه بزنید.

قاطعانه نه بگویید

وقت‌هایی که دلتان نمی‌خواهد چیزی از کودکان کار بخرید با لحنی مهربان و در عین‌حال قاطع نه بگویید. گاهی یک نگاه معصومانه این کودکان کافی است تا به‌کل توانایی خرید نکردنتان از دست برود. اما اگر قرار است خریدنتان با حس انزجار، غر زدن و کوچک کردن کودک همراه باشد، قطعا خرید نکردن انتخاب بهتری است. از کودک تشکر کرده و به او بگویید نیازی به جنسی که می‌فروشد ندارید. یادتان باشد، هر توهین و پس زدن این کودکان، هرچند شاید از نظر خودتان اتفاق مهمی نباشد، حتما زخمی بر روان این فرشته‌ های کوچک خواهد بود. زخمی که هر روز با تکرار این رفتار های غیر انسانی که بسیار هم در سطح جامعه زیاد است، عمیق‌ تر خواهد شد و این یعنی فردایی که روشن نیست.

 

کودکان کار نان آور کوچک اند نه مجرم

این تصور غلط که متاسفانه برخی سریال‌ های صدا و سیما هم به آن دامن‌ زده‌اند که این کودکان توسط گروه‌های خلافکار سازمان‌ یافته‌اند را کاملا از یاد ببرید. شاید درصد کمی هم به این شکل وجود داشته باشند. اما باید بدانید بسیاری از این کودکان حتی خانواده دارند و اغلب به خاطر این که کمک‌ خرج والدین خود باشند، بعد از مدرسه در خیابان کار می‌ کنند؛ بنابراین بی‌ دریغ کمک کنید و فقط و فقط به خود این فرشته‌های زیبا و دوست‌ داشتنی فکر کنید. خرید یک فال با توضیحاتی که درباره نحوه خرید کردن قبل‌تر برایتان گفتیم، نه یک گروه تبهکار را ثروتمند می‌کند و نه یک کودک را مجرم؛ بنابراین از فلسفه‌ بافی‌های بیهوده و بی‌ پایه و اساس دست بردارید. همین‌ که بتوانید با خرید کردن لبخندی روی لب یک کودک بنشانید، خودش به جهانی می‌ ارزد.

 


 

اعتبارات کودکان کار باید در مناطق حاشیه ای هزینه شود
دبیر مرجع ملی کودک وزارت دادگستری نیز معتقد است: برای مقابله با معضل کودکان کار ، اجرای طرح هایی مانند جمع آوری کودکان کار ، موثرنیست بلکه باید اعتبارات را در جاهایی مانند مناطق حاشیه ای که لازم است، هزینه کنیم.مظفر الوندی تاکید کرد: رویکرد ما به کودکان درست نیست و حق مدارانه کار نمی کنیم.وی خاطرنشان شد: آیین نامه ساماندهی کودکان کار و خیابان، بهترین مبنای قانونی در رویکرد به کودک ، بهترین مبنای قانونی است چون رویکرد آن مددکارانه است.الوندی با اشاره به 250 میلیون کودک کار و خیابان در جهان گفت: این مساله مختص ایران نیست.

 

 

فقرزدایی بهترین راهکار کاهش تعداد کودکان کار و خیابان
سالانه نزدیک به 6 هزار کودک کار و خیابانی در کشور شناسایی و از خدمات بهزیستی بهره مند می شوند اما به گفته مسئولان بهزیستی فقط درصد بسیار کمی از این کودکان سرپرست موثر ندارند.با این وجود به نظر می رسد روزبروز تعداد بچه هایی که سر چهار راه ها از سر و کول خودروها بالا می روند بیشتر می شود و با توجه به این که به گفته مسئولان تابعیت 70 درصد این کودکان ، ایرانی نیست ، می توان یکی از دلایل رشد پدیده کودکان کار را مهاجرت اتباع بیگانه دانست اما نباید از فقری که در خانواده های همه این کودکان فارغ از ملیت وجود دارد نیز غافل شد.لایحه مساعدت های اجتماعی برای فقر زدایی از جامعه و مراقبت از کودکان کار و خیابان ، دو برنامه دولت است که انتظار می رود با اجرای آنها شاهد رخت بربستن فقر از جامعه باشیم تا با کاهش فقر ، تعداد کودکان کار نیز به تبع آن کاهش پیدا کند.


کودکان کار را سوژه شبکه‌های اجتماعی نکنیم

یکی از رفتارهای زشتی که اخیرا در شبکه‌های اجتماعی زیاد دیده می‌شود، عکس گرفتن از کودکان کار و به اشتراک گذاشتن آن در اینستاگرام و توییتر برای جلب ترحم و گرفتن لایک بیشتر است. یادتان باشد که مثل هر کس دیگری باید از کودکار کار هم برای عکس گرفتن اجازه بگیرید. بهتر است به جای عکس‌های ناراحت کننده، با آن‌ها سلفی یا عکس‌های یادگاری بگیرید. در هنگام عکس گرفتن می‌توانید از فیلترهای مختلف اینستاگرام استفاده کنید یا با ادا و شکلک‌های بامزه برای چند دقیقه هم که شده شادشان کنید.

 

با کودکان کار مثل متکدی برخورد نکنید

هرگز با کودکان کار به صورتی برخورد نکنید که احساس کنند به آن‌ها ترحم می‌کنید. فکر کنید که در حال خرید از یک فروشنده واقعی هستید. جنسی که می‌خواهید بخرید را خوب بررسی کنید و حتی گاهی با آن‌ها برای رسیدن به قیمت کمتر چانه بزنید. از دادن مبلغ اضافی به کودکان پرهیز کنید. از بچه‌ها سوالات شخصی نپرسید، به خصوص پرسیدن سوال بچه من می‌شی؟» باعث آزار روحی و روانی آن‌ها می‌شود. این بچه‌ها همگی دارای خانواده هستن که از بدروزگار در شرایط مالی و اقتصادی پایینی به سر می‌برند. شما با این کار فقط ذهنیت بچه‌ها را نسبت به خانواده‌شان خراب می‌کنید.

برای کودکان کار غذاهای گرم و خانگی ببرید

اگر می‌خواهید به کودکان کار کمک کنید، برایشان خوراکی‌ها و غذاهای مفید و مقوی بخرید. این کودکان در فصل‌های مختلف ساعت‌ها در معرض سرما و گرما و در کلان شهرها در هوای آلوده قرار دارند. اکثر این کودکان از سوء تغذیه رنج می‌برند، پس می‌توانید برایشان غذاهای خوشمزه و سنتی بخرید. از خرید فست فود و خوراکی‌های مضر این چنینی جدا خودداری کنید. اگر فرصت دارید برای بچه‌ها در خانه غذا درست کنید و بینشان پخش کنید، حتی می‌توانید از غذاهای دست نخورده مهمانی‌تان برایشان ببرید. مطمئنا خوردن یک وعده غذای گرم و خانگی آن‌ها را بسیار خوشحال خواهد کرد.

 

اگر نمی‌خواهید از آن‌ها خرید کنید، پس غر نزنید

به هر حال در بسیاری مواقع شما نیازی به خرید وسایلی که این کودکان ارائه می‌دهند، ندارید. پس محکم و قاطع به آن‌ها جواب منفی بدهید. مردد بودن شما باعث می‌شود که به فروش جنس‌شان امیدوار شوند. اگر تصمیم گرفتید که با وجود نیاز نداشتن آن وسیله آن را خریداری کنید، مدام غر نزنید و منت نگذارید. به این شکل خرید کردن از کودکان کار باعث توهین و ضربه‌های روحی به آنان می‌شود.

 

فرصت کودکی کردن به آن‌ها بدهید

کودکان کار خیلی زود در شرایط کار و خشونت‌های جامعه قرار می‌گیرند، اما یادتان نرود که آن‌ها هم مثل بچه‌های دیگر نیاز به کودکی کردن دارند. می‌توانید برای آن‌ها دفتر نقاشی، پازل یا خمیر بازی بخرید یا می‌توانید برایشان درنا یا قایق کاغذی درست کنید. اگر حوصله‌ و توانش را دارید، چند نفر از آن‌ها را به شهر بازی ببرید. بگذارید لذت خوب بازی کردن را دوباره تجربه کنند و یک خاطره خوب در ذهنشان ثبت شود

 


پسر یا دختری که خیابان (و همچنین ساختمان‌ها و زمین‌های مَتروکه)، خانه و محلّ زندگی او شده است و تحت حمایت و نظارت کافی بزرگسالان مسؤول قرار ندارد».
سازمان بهزیستی کشور، کودکان خیابانی را این‌گونه تعریف می‌کند:
" کودکان خیابانی به افراد زیر ۱۸ سال ( اعم از دختر و پسر) اطلاق می‌گردد که در شهرهای بزرگ برای ادامه بقاء خود مجبور به کار یا زندگی در خیابان هستند"


تابلو نقاش را ثروتمند کرد 

شعر شاعر به چند زبان ترجمه شد 

کارگردان جایزه ها را درو کرد 

و هنوز سر همان چهار راه واکس می زند کودکی که بهترین سوژه شد

***********

باز باران بی ترانه می خورد بر بام خانه

نرم نرمک می چکد غم از در و دیوار خانه کودکی ده ساله ام من   

 کودک کار و خیابان خسته و زخمی ز باران

وای باران! وای باران!   

باز هم من ماندم و یک دسته گل باز هم من ماندم و یک دست پر!

***********

باران عشق» حسرت همه این نداشته هاست. حسرت همه بیقراری‌ها، دلتنگی‌ها و آرزوهای بر باد رفته…

حسرت جهانی که دیگر خاکستری شده و خبری از آن صورتیِ شاد در آن نیست. دنیایی که بچه ها در آن نمی خندند و غمگین‌اند…

باران عشق» قلبی‌ست که دیگر در سینه هیچکس جا نمی‌شود و آن بالاها می‌تپد. آن بالاها می وزد، می بارد، ضجه می‌زند…

که بچه‌ها را نجات دهید، که فرار کنیم از این خاکستری لعنتی… که دنیا بدون بچه ها و آن نگاه های معصوم، خیلی چیزها کم دارد، نبض‌اش نمی‌زند، نمی‌خندد…

***********

از پسرک فقیر پرسیدند :

تا بحال دروغ گفته ای ؟ پسرک گفت :

دروغ هایم زمانی شروع شد که :

موضوع انشایم این بود:

تابستان را چگونه گذرانده اید؟

***********

آنجا که انعکاس نگاه کودکان کار،

از واکس کفش‌هاست!!

گم اند کفش‌های پیاده ای که

برقص سوارگان پیدا می دوند!!

***********

خدایا کجایی.من از تو فقط یک چیز میخواهم.پیامبری که معجزه اش

خنداندن کودکان خیابانی باشد.!!!

***********

"شرم" میکنم که وزن سیری ام را با ترازوی گرسنه ای بکشم.

***********

 

 

 


آخرین ارسال ها

آخرین جستجو ها